Op dit moment worden er steeds meer initiatieven gestart voor het behoud van restpopulaties bestuivers en voor het opnieuw creëren van plekken voor plant en dier. Heel erg goed en hoopgevend!

Soms is dat wat eenzijdig op soorten of soortgroepen gericht. Vogels hebben de steun van vogelbescherming, honingbijen zijn de voorkeur van veel imkerclubs, de overheid denkt vooral aan alles wat zoemt, de partij van de dieren legt de focus toch vooral op gehouden dieren of wat daar op lijkt, de faunabescherming is mordicus tegen het voor het plezier doden van dieren onder het mom van natuurbescherming en de jagersclubs denken door de ene helft van de fauna uit te moorden de andere helft te kunnen beschermen.

Wel apart eigenlijk is het dat er zo slecht gekeken wordt naar de PLANTEN…

Zonder planten heb je ook geen dieren en omgekeerd. Maar de dieren zijn aaibaar en planten zijn onkruid op een paar na. Die paar noemen we dan tuinplanten en die laten we het liefst kweken.

Niets op tegen, maar mensen zijn verzamelaars en al eeuwen verzamelen we planten en brengen die naar andere delen van de wereld. En wat je van ver haalt is lekker…

Er zijn duizenden boeken geschreven over dit fenomeen, want niet alleen lekker zijn ze ook nog eens mooi… ja, we verslepen natuurlijk wel alleen de mooie of de “nuttige” planten van hot naar her.

Die tuincultuur is natuurlijk best aardig en mooi maar de inheemse dieren hebben er weinig of niets mee op een aantal “alleseters” na dan.

Door alle aandacht en geleidelijke bewustwording ontstaan dus die enthousiaste groeperingen en initiatieven die een paar jaar geleden nog uitmonden in ver buiten de realiteit staande hypes zoals een “honingsnelweg” (HoneyHighway) die voorzag in het (opnieuw) inzaaien van wegbermen en spoorbermen enkel en alleen om honingbijen te “redden”. Niet dat dat nodig was, maar je krijgt al gauw het idee als leek dat wanneer men over de achteruitgang van bijen spreekt het gaat over honingbijen… Gelukkig zijn de bermbeheerders steeds meer er van overtuigd dat het zeer beperkt vernielen van bermen ten faveure van een enkele, gehouden soort, niet het meest effectieve is om de biodiversiteit te behouden of zelfs maar te vergroten.

Wilde planten zijn veel belangrijker en een goed bermbeheer, dat al gepromoot en uitgevoerd wordt sinds de eind jaren zeventig op initiatief van Prof dr Piet Zonderwijk en zijn studenten en vakgroep, zorgt voor echte zinnige overlevingsplekken voor inheemse dieren. Uitbreiden van dat goede bermbeheer is de meest effectieve methode met hier en daar inzaai van direct in de omgeving thuishorende planten bij grote ingrepen in de bermen, geoogst het liefst binnen 800 meter van die berm.

Zo ook in tuinen. Zeer goede initiatieven zoals de geveltuinen uit de jaren ’80 (Amsterdam, Zutphen) en nu ook weer terug, Operatie Steenbreek, Bijenlinten, Vlinderidylles en Nederland Zoemt (zou het niet handig zijn om wat meer samen te werken?) maken mensen bewust van hun wilde leefomgeving. Maar de bestuivers, de vogels en andere dieren hebben het meest aan herkenbare planten. Dus geen tulpen, vlijtig liesjes, afrikaantjes en andere buitenlandse soorten die door de meeste insecten niet herkend worden maar wilde planten of hun directe familieleden. Zoals hieronder het ruig klokje. Een wilde maar uiterst zeldzame plant voor ons land. Samen met andere inheemse klokjes en ook de nauw verwante klokjes uit Midden- en Zuid-Europa die als tuinplanten worden gekweekt zijn ze van cruciaal belang voor de grote klokjesbij die te zien is op de foto.

En dan uiteraard zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen gekweekt vormen ze prachtige geveltuinen en opgebroken steentuinen. Het is maar een voorbeeld… er zijn nog honderden andere soorten die echt een boost kunnen geven aan de biodiversiteit en die prima tuinplanten zijn, maar dan moeten ze dus wel gekweekt gaan worden. De handel is nu nog vergeven van gifplanten die best leuk staan in de tuin, maar waar je toch zo langzamerhand wel heel grote vraagtekens bij moet zetten. Biologisch moet de regel worden, niet een uitzonderingshoekje bij de tuincentra. En ja, er zijn biologische kwekers, maar nog veel te weing, zodat de steenbrekers en de geveltuiniers en de bijenlinters nog steeds vervallen in regulier gekweekt materiaal, dat soms zelfs behandeld is met neonics om die vervelende insecten toch maar ver te houden…

Ik adviseer daar graag over…
Neem vrijblijvend contact op voor een orienteringsgesprek, advies, inleiding voor bewoners, monitoring van projecten in uitvoering, advies over het (gaan) kweken van wilde en nauw verwante soorten (in samenwerking met biologische zaadtelers en biologische kwekerijen aangesloten bij Wilde Weelde en landelijke organisaties op het gebied van biodiversiteit) voor projecten zoals Operatie Steenbreek, Geveltuinen en dergelijke.